Επί σχεδόν δέκα χρόνια πριν αποκαλυφθεί, ο Σεργκέι Σκριπάλ μετέδιδε στις βρετανικές υπηρεσίες πληροφορίες για τον ρωσικό στρατό. Κατέφυγε στην Αγγλία έπειτα από μια ηχηρή ανταλλαγή κατασκόπων και τώρα φαίνεται πως δηλητηριάσθηκε.
Ο 66χρονος άνδρας που νοσηλεύεται από την Κυριακή «σε κρίσιμη κατάσταση» για «έκθεση σε τοξική ουσία» ταυτοποιήθηκε ως ο Σεργκέι Σκριπάλ από τον βρετανό υπουργό Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος διευκρίνισε πως ο πρώην κατάσκοπος συνοδευόταν από την κόρη του, την 33χρονη Γιούλια.
Αμφότεροι «βρέθηκαν αναίσθητοι την Κυριακή σ’ ένα εμπορικό κέντρο», σύμφωνα με τον υπουργό.
Καριέρα διπλού πράκτορα
Ο Σεργκέι Σκριπάλ είχε κάνει μακρά σταδιοδρομία στους κόλπους της GRU, της τρομερής υπηρεσίας πληροφοριών του ρωσικού στρατού, μέχρι που έφτασε στον βαθμό του συνταγματάρχη. Το 1999 πέρασε από το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, όπου έμεινε τέσσερα χρόνια πριν γίνει καθηγητής στην Στρατιωτικο-διπλωματική Ακαδημία του υπουργείου Άμυνας.
Η προνομιούχα θέση του είχε προσελκύσει την προσοχή των βρετανικών υπηρεσιών πληροφοριών, οι οποίες τον στρατολόγησαν το 1995, σύμφωνα με τις δηλώσεις του στη ρωσική δικαιοσύνη.
Από το έτος αυτό και μέχρι τη σύλληψή του το 2004, είχε αποκαλύψει την ταυτότητα πολλών δεκάδων ρώσων μυστικών πρακτόρων που επιχειρούσαν στην Ευρώπη, καθώς και πληροφορίες αναφορικά με τις ρωσικές στρατιωτικές μονάδες και την πολεμική τους ετοιμότητα.
Σε αντάλλαγμα έλαβε 100.000 δολάρια μέσω τραπεζικού λογαριασμού στην Ισπανία.
Μια πρωτοφανής ανταλλαγή κατασκόπων
Στη διάρκεια της δίκης του, ο Σκριπάλ είχε παραδεχθεί την ενοχή του. Καταδικάσθηκε τον Αύγουστο 2006 σε 13 χρόνια φυλάκισης με αυστηρό καθεστώς και του αφαιρέθηκε ο βαθμός του συνταγματάρχη.
Το 2010, η θεαματική σύλληψη στις ΗΠΑ δέκα ρώσων πρακτόρων «εν υπνώσει», μεταξύ των οποίων η διάσημη κατάσκοπος Άννα Τσάπμαν, επανέφερε τον Σεργκέι Σκριπάλ στο κέντρο της προσοχής.
Μαζί με τον Ιγκόρ Σουτιάγκιν, ερευνητή που είχε καταδικασθεί σε κάθειρξη 15 ετών για κατασκοπεία προς όφελος των ΗΠΑ, τον Αλεξάντρ Ζαπαρόσκι, πρώην συνταγματάρχη των ρωσικών υπηρεσιών πληροφοριών που καταδικάσθηκε σε κάθειρξη 18 ετών για τον ίδιο λόγο, και τον Γκενάντι Βασιλένκο, πρώην πράκτορα της KGB καταδικασμένο σε φυλάκιση 3 ετών για παράνομη κατοχή όπλων, ανταλλάχθηκε με τους 10 ρώσους πράκτορες.
Μετά την ιστορική αυτή ανταλλαγή, τη σημαντικότερη μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, κατέφυγε στην Αγγλία όπου ζούσε μια διακριτική ζωή.
Το Κρεμλίνο διαβεβαίωσε πως δεν έχει «καμιά πληροφορία». «Γνωρίζετε γιατί ήταν στη Δύση, έπειτα από ποιές πράξεις και ποιές αποφάσεις, δεν θα επανέλθω σ’ αυτό. Και τώρα παρατηρούμε πως συνέβη μια τραγική κατάσταση», δήλωσε στους δημοσιογράφους εκπρόσωπος του Βλαντίμιρ Πούτιν.
Όμως οι αποκαλύψεις για ενδεχόμενη δηλητηρίαση επανέφεραν στη μνήμη την υπόθεση Λιτβινένκο, από το όνομα ενός πρώην πράκτορα των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών (FSB) και επικριτή του Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος δηλητηριάσθηκε το 2006 στο Λονδίνο με πολώνιο-210, μια εξαιρετικά τοξική ραδιοενεργή ουσία.
Έρευνα που διεξήχθη στη Βρετανία οδήγησε στις ρωσικές αρχές, καταλήγοντας στο συμπέρασμα πως ο Βλαντίμιρ Πούτιν είχε «πιθανόν εγκρίνει» τον φόνο του πρώην κατασκόπου, μια κατηγορία που χαρακτηρίσθηκε «αστεία» από τη Μόσχα.
